Ilość lodu w Arktyce zależy zarówno od temperatury w powietrzu i w oceanie, jak i od kierunku i prędkości wiatru popychającego go. Lód jest wypychany przez Cieśninę Framma między Svalbardem a Grenlandią.
Do zbadania indeksu AO jest stworzony specjalny projekt „Damocles”, w którym dokonuje się pomiar tempa ubytku i przyrostu lodu wypychanego przez wspomnianą wyżej cieśninę. Dokonano w tym celu specjalnych badań, na jachcie ekspedycyjno-badawczym Tara, w których obliczono cykliczność ubytku i przyrostu lodu wypychanego na południe w kierunku Atlantyku w ciągu 60 lat.
Indeks AO w latach 60-70 zarejestrował przyrost lodu, zgodnie z obecności fazy chłodnej Dekadalnej Oscylacji Pacyficznej. Natomiast w latach 80-90 Oscylacja Arktyczna zaczęła pokrywać się z fazą ciepłą PDO. Wówczas został stwierdzony wysoki ubytek lodu. Na przełomie XX i XXI wieku nastąpił wielki chaos w klimacie Ziemi. Niższy indeks AO XXI w. jest w dziwny sposób skorelowany z fazą ciepłą PDO do co najmniej 2014 r. Dziś mamy znów chłodniejszą fazę PDO, ale indeks AO dalej jest na niskim poziomie. Pozorny przyrost lodu jest zauważalny na powierzchni. Pod spodem lód jednak topnieje dzięki ocieplaniu oceanu przez nadwyżkę gazów cieplarnianych (antropogenicznego pochodzenia) zamkniętych w pułapce ciepła. Obniżenie jasności Słońca, faza chłodna PDO, La Nina, a nawet zwolnione tempo NADW to wszystko jest mocno skorelowane z niższym indeksem AO.
W badaniach projektu „Damocles” również dokładnie stwierdzono, że na południe lód jest przez Cieśninę Framma wypychany regularnie również podczas obliczania innych indeksów.
Np. w trakcie tempa wypychania lodu arktycznego oblicza się tak zwany Dipol Arktyczny (DA) oraz Indeks Centralnej Arktyki (CAI) i wspomniany wyżej najlepiej poznany indeks cyrkulacji strefowej (wschód-zachód) AO. Lód jest wypychany w tzw. procesie południkowym (północ-południe). W pomiarach jw. zbadano różnice ciśnień.
Między Północną Ameryką a Eurazją wykorzystano indeks DA, a wzdłuż 90 i 270 południka – indeks CAI. Ten drugi indeks okazał się lepszym predyktorem od AO. Prędkość lodu w dużej mierze zależy od wiatrów wiejących wzdłuż trasy dryfu. A cieńszy lód jest o wiele łatwiej i szybciej wypychany.
Obliczono, że eksperymentalny jacht Tara dryfuje z lodem teraz dwa razy szybciej niż 100 lat temu, co jest niezbitym dowodem na nieustanne (szybsze czy wolniejsze) tempo topnienia lodu.
https://en.wikipedia.org/wiki/Arctic_oscillation
https://en.wikipedia.org/wiki/Tara_expedition
