Spalanie paliw kopalnych głównie z sektorów energetyki, przemysłu, transportu i rolnictwa, intensywne rolnictwo przemysłowe, deforestacja oraz osuszanie mokradeł są zasadniczymi przyczynami emisji gazów gazów cieplarnianych, zwłaszcza dwutlenku węgla, do atmosfery i oceanów, w tym ich zakwaszenia przez CO2.
Emisje gazów cieplarnianych do atmosfery i oceanów są skutkiem powstania od około 250 lat globalnego ocieplenia Ziemi oraz zachodzących zmian klimatu w systemie klimatycznym Ziemi. Procesy te prowadzą od ponad dwóch stuleci do szeregu dodatkowych czynników klimatycznych. Do tak zwanych sprzężeń zwrotnych wywołujących skutki środowiskowe i cywilizacyjne.
Rys. Główne przyczyny [1] i szeroko zakrojone skutki [2] [3] globalnego ocieplenia i wynikających z niego zmian klimatu. Niektóre efekty stanowią mechanizmy sprzężenia zwrotnego, które intensyfikują zmiany klimatu i przesuwają je w kierunku punktów krytycznych klimatu . [4]
Do głównych sprzężeń zwrotnych zaliczamy:
a) redukcja pokrywy śnieżnej i redukcja albedo światła słonecznego
b) wzrost w coraz cieplejszej atmosferze koncentracji pary wodnej
c) uwalnianie się metanu z rozmarzającej wieloletniej zmarzliny
Zmiany klimatu, w tym globalny wzrost średniej temperatury powierzchni Ziemi coraz silniej prowadzą do kaskady wielu ujemnych efektów środowiskowych i cywilizacyjnych.
Nasilająca się destrukcja biosfery prowadzi do poważnych destabilizacji a nawet groźby upadku wielu ekosystemów oddziałujących na ekologię wielu populacji gatunków, zwłaszcza krytycznie zagrożonych. Do najbardziej narażonych ekosystemów należą obszary polarne Arktyki i Antarktydy oraz rafy koralowe, zwłaszcza Wielka Rafa Koralowa w Australii i i Rafa Koralowa Karaibów. Utrata bioróźnorodności jednak dotyka wszystkie regiony Ziemi, zwłaszcza w strefach klimatu subtropikalnego i tropikalnego. Tam też zachodzi najszybciej na Ziemi wymieranie gatunków.
W dalszej kolejności, intensyfikacja zdarzeń pogodowych takich jak fale upałów, susze, wielkoskalowe pożary, huragany, powodzie, narasta coraz bardziej wraz z kolejnym wzrostem ułamka stopnia Celsjusza (Fahrenheita). I będzie niestety coraz większa wraz z każdym wpływem nasilania się spalania paliw kopalnych, zmian użytkowania terenu i od co najmniej dwóch dekad powstania emisji gazów cieplarnianych ze źródeł naturalnych jak wspomniana wieloletnia zmarzlina: lądowa i podmorska na szelfach kontynentalnych mórz syberyjskich.
Następnie, wycofywanie się lodowców górskich i polarnych oraz topnienie pokryw lodowych Grenlandii i Antarktydy pod wpływem systematycznego wzrostu temperatury globalnej, prowadzi z jednej strony do podnoszenia się poziomu mórz i oceanów oraz zalewania, np. zasobów słodkiej wody, a nawet w skrajnych przypadkach, zatapiania wybrzeży nisko położonych na kontynentach i na wyspach, a z drugiej strony w głębi lądów do obniżania się zasobów wody słodkiej i coraz częstszego pustynnienia wielu obszarów przyrodniczych, co jest też groźne w krajobrazie rolniczym.
Ponadto, ocieplenie i zakwaszenie wód oceanicznych prowadzi do coraz mniejszego przyrostu ryb i innych zwierząt morskich ważnych w przemyśle spożywczym oraz przede wszystkim do bielenia zwierząt zwanych koralowcami, które gdy zaczynają w ten sposób chorować, pozbywają się swych symbiotycznych lokatorów, glonów zwanych zooksantelami. Gdy koralowce są zdrowe, od zooksanteli, w zamian za dostęp do światła słonecznego, dwutlenku węgla i azotanów, otrzymują od nich tlen oraz cukry, kwasy tłuszczowe, aminokwasy.
Kolejnym bardzo ważnym czynnikiem ocieplenia klimatu mającym coraz silniejszy wpływ na środowisko naturalne i na nas ludzi jest rozprzestrzenianie się szkodników zwierzęcych oraz wielu chorób wektorowych, głównie odzwierzęcych jak obecny COVID-19.
Wzrost poziomu mórz i oceanów, pustynnienie i redukcja zasobów wody słodkiej oraz wspomniane inwazje szkodników zwierzęcych i chorób wektorowych, mają coraz silniejszy wpływ na naszą cywilizację.
W pierwszym przypadku mamy do czynienia z powodziami w miastach i zalewaniem wiejskich upraw rolnych prowadzącymi do wielu strat finansowych wymuszających
migracje, a w skrajnych przypadkach konflikty społeczne. Podobnie jest w drugim przypadku. Dodatkowo stanowi to zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi oraz zwierząt gospodarskich i dzikich. W trzecim przypadku przede wszystkim jest to zagrożenie dla zdrowia i życia wielu mieszkańców naszej planety Ziemi (NASA).