Arktyka to najcieplejszy region na Ziemi.

Interpretacja autorska na podstawie Wikipedii.

Arktyka to najcieplejszy region na Ziemi. Średnia anomalia temperatury regionalnej w tej części świata wynosi 3 stopnie Celsjusza powyżej okresu przedprzemysłowego, a lokalnie w niektórych rejonach za kołem podbiegunowym temperatury dochodzą nawet do 10 stopni Celsjusza powyżej okresu przedprzemysłowego. Z dekady na dekadę, lód topnieje coraz szybciej i to niestety nie jest korzystne dla niezbyt licznych populacji roślin i zwierząt arktycznych.

Najbardziej zagrożonymi gatunkami zwierząt ekosystemów polarnej Arktyki są takie, których areał do lęgów i do polowań ogranicza się do paków lodowych i kier. Niestety te ekosystemy zanikają pod wpływem coraz szybciej rosnącej temperatury globalnej. Zmiany klimatyczne są nieubłagane i odbijają się coraz bardziej niekorzystnie na biosferze polarnej.

W wodach arktycznych sięgających też poza koło podbiegunowe, które stają się coraz cieplejsze pod wpływem antropogenicznych emisji dwutlenku węgla, przebywają takie gatunki. Wodne zimnolubne ssaki jak walenie: potężny wal grenlandzki oraz mniejszy od niego narwal jednozębny i białucha arktyczna. Nikt dokładnie nie monitoruje sytuacji jak wzrost temperatury w powierzchniowych wodach oceanów do 600 metrów wpływa na dynamikę i ewolucję populacji tychże grup zwierząt. Wale grenlandzkie tak jak kosmopolityczne płetwale błękitne odżywiają się tradycyjnie krylem. Natomiast mniejsze narwale polują na ryby, głowonogi i skorupiaki. A białuchy żywią się rybami, mięczakami i zooplanktonem (University of Washington i in., 2015).

Zdjęcie. Lista arktycznych zwierząt.(źródło)

Wśród zwierząt lądowych szczytowymi drapieżnikami są niedźwiedzie polarne polujące głównie na wszystkie gatunki fok jakie występują w Arktyce. Ich siedliska to głównie ogromne obszary lodu pływającego, często w postaci kier i paków lodowych. Niestety obszary te coraz bardziej kurczą się kosztem tworzenia coraz większych powierzchni odkrytego Oceanu Arktycznego. Niedźwiedzie polarne są zwierzętami wędrownymi, przemierzającymi bardzo duże odległości, więc często zdarza się, że znajdując się daleko na południu ku niższym szerokościom geograficznym, w szczególności na lądowej tundrze, gdzie można znaleźć porosty i krzewinki wolne od śniegu, napotykają tam niedźwiedzie grizzly, z którymi często krzyżują się. Z tych krzyżówek gatunkowych pojawił się już wręcz nieoficjalnie nowy gatunek nazwany niedźwiedź pizzly. Takie spotkania gatunkowe niestety zagrażają zanikowi genów niedźwiedzi polarnych (Brendan P. Kelly i in., 2010). Największą przyczyną tego oczywiście jest wysoki wzrost temperatury w Arktyce, który wymusza na wielu zwierzętach dziwne zachowania. Wiele gatunków migruje na półkuli północnej z południa na północ, ale w przypadku zwierząt polarnych mogą to być migracje odwrotne. Główną przyczyną jest zanikanie lodu, który stanowił niegdyś główne siedliska, zwłaszcza dla niedźwiedzi polarnych (Robert J. Lennox, 2016).

Główne ofiary niedźwiedzi polarnych spotykane na pakach i krach lodowych jak foki (lodofoki grenlandzkie, kapturniki morskie, fokowąsy brodate, nerpy obrączkowane) również migrują ku stałym lądom w obliczu zagrożenia zanikania lodu pływającego w Arktyce. Na ich temat mamy jednak niezbyt wiele informacji.

Ogólnie czołowe drapieżniki arktyczne niedźwiedzie polarne coraz częściej zdobywają żywność na obszarach lądowych tundry z powodu zanikania lodu morskiego. W tym przypadku niedźwiedzie polarne zmieniają swoje menu i plądrują jaja w koloniach ptaków (Jouke Prop i in., 2015) (Karyn D. Rode i in., 2015).

Wśród zwierząt kopytnych spotykanych w pejzażu arktycznym są renifery tundrowe (karibu) i piżmowoły arktyczne. Pierwsze to są gatunki typowo tundrowe i lasotundrowe, zarówno w Eurazji (tu głównie udomowione), jak i w Ameryce Północnej. Żywią się trawami, bylinami i porostami, zwłaszcza chrobotkami. A drugie występują pierwotnie w obszarach suchej tundry, tylko na północnych obszarach Kanady i na północnych wybrzeżach Grenlandii. Natomiast introdukowane zostały na Spitsbergen, na wyspę Nunivak, na Półwysep Tajmyr i na Wyspę Wrangla. Żywią się trawami, ziołami, krzewinkami, porostami i mchami. Piżmowoły też są znacznie mniej liczne od reniferów na Ziemi, więc jest tu troska o to aby zachować je pod ścisłą ochroną. Ponadto nie wiadomo jak zmiany klimatyczne mogą wpływać na przetrwanie zarówno reniferów, jak i piżmowołów (John Christian Lee, 2016).

Szczególnym zainteresowaniem wszystkich przyrodników na świecie powinien być objęty gatunek drapieżnego lisa polarnego. Tzw. pieśca. Jest on objęty ochroną w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i jej Zasobów. Zaliczony został do kategorii LC (niższego ryzyka). Jednak ocieplenie klimatu może wywrzeć ujemny wpływ na te niezbyt liczne populacje tundrowych zwierząt. A zamieszkują w strefie klimatycznej tundry cały glob ziemski. Pieśce żywią się głównie ptakami, ich jajami i pisklętami oraz lemingami, a także rybami. Nie pogardzą także padliną. Bardzo często podążają w ślad za niedźwiedziami polarnymi by korzystać po resztkach jedzenia, które zostawiły te olbrzymie drapieżniki (Eva Fuglei & Rolf Anker Ims, 2008).

Również z psowatych unikatowym gatunkiem Arktyki jest wilk polarny żyjący w obszarach północnej Kanady i wybrzeży północno-zachodniej Grenlandii. Na razie nie jest specjalnie zagrożony ze strony ludzi. Jest to zwierzę, które poluje zbiorowo głównie na większą zwierzynę jak renifery, karibu czy piżmowoły czy też nie pogardzi też mniejszą zwierzyną jak zające polarne (L. David Mech, 2004).

Do zwierząt, które mogą być w przyszłości zagrożone w Arktyce zaliczamy jeszcze:

ptaki: mewy arktyczne, bieliki amerykańskie, pardwy śnieżne, maskonury, gęsi śnieżne
ssaki mniejsze: gronostaje, lemingi, zające arktyczne, zające amerykańskie, wydry morskie, rosomaki
ssaki większe: owce Dalla, łosie, orki

Gatunki arktyczne i arktyczno-tundrowe są narażone najbardziej na coraz większy przyrost temperatury w skali globu. W tej chwili nie ma żadnych dokładnych oszacowań jaki stopień zagrożenia wynosi względem gatunków, które są ściśle uzależnione od siedlisk związanych zależnie od lodu pływającego. Szkoda, że brakuje takich informacji ekologicznych, w których byłby prowadzony ścisły monitoring gatunków arktycznych. Miejmy nadzieję, że wraz z ociepleniem klimatu badania gatunków arktycznych oraz ich kondycji gatunkowej i zasięgu geograficznego przybiorą na większej sile i będziemy mogli dowiedzieć się więcej na temat szerszej ekologii i ochrony gatunków arktycznych i subarktycznych.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Wal_grenlandzki

https://pl.wikipedia.org/wiki/Narwal_jednozębny

https://pl.wikipedia.org/wiki/Białucha_arktyczna

https://pl.wikipedia.org/wiki/Niedźwiedź_polarny

https://pl.wikipedia.org/wiki/Lodofoka_grenlandzka

https://pl.wikipedia.org/wiki/Kapturnik_morski

https://pl.wikipedia.org/wiki/Fokowąs_brodaty

https://pl.wikipedia.org/wiki/Nerpa_obrączkowana

https://pl.wikipedia.org/wiki/Renifer_tundrowy

https://pl.wikipedia.org/wiki/Piżmowół_arktyczny

https://pl.wikipedia.org/wiki/Lis_polarny

https://pl.wikipedia.org/wiki/Wilk_polarny